Sukces XIX Międzynarodowego Sympozjum KUPS

Od wielu lat Sympozjum organizowane przez Stowarzyszenie KUPS to najważniejsze spotkanie branży sokowniczej w Polsce. Przyciąga coraz więcej gości i cieszy się rosnącym zainteresowaniem nie tylko
w kraju, ale i za granicą. W tym roku gościliśmy ok. 210 przedstawicieli przemysłu, nauki i mediów, głównie z Polski, ale również z takich krajów jak: Austria, Belgia, Francja, Niemcy, Południowa Afryka, Turcja, Włochy oraz Ukraina.

Wiele interesujących informacji z rynku krajowego oraz światowego przedstawili prelegenci z Niemieckiego Stowarzyszenia Producentów Soków Owocowych (VdF), Tureckiego Stowarzyszenia Producentów Soków Owocowych (MEYED), Europejskiego Stowarzyszenia Soków Owocowych (AIJN) oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Po raz kolejny branżowe doniesienia naukowe przedstawili liczni reprezentanci Instytutów i Uczelni z Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego, Instytutu Ogrodnictwa, Instytutu Żywności i Żywienia, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Rolniczego  w Krakowie, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ciekawe wątki i wnioski wynikły z dyskusji panelowych, które cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników sympozjum. Całość branżowego sympozjum uzupełniały prezentacje dotyczące technologii, usług i produktów dla branży sokowniczej. Głównym sponsorem tegorocznego sympozjum KUPS był SIG Combibloc Sp. z o. o. Natomiast sponsorami: B&P Engineering Sp. z o.o. S.K. oraz Döhler Sp. z o.o., z kolei partnerami branżowymi: AF Projects Sp. z o.o., Beczkopol Sp. z o.o., Cargill Sp. z o.o., Logopak East Sp. z o.o., Ruland Engineering & Consulting Sp. z o. o., Smurfit Kappa Poland Sp. z o.o., Spomasz Zamość S.A., Tetra Pak Sp. z o.o., Zentis Polska Sp. z o.o. Patronatem medialnym XIX Sympozjum KUPS objęły redakcje: Agro Industry, Agro Przemysł, Bezpieczeństwo i Higiena Żywności, e-sadownictwo.pl, Hasło Ogrodnicze, Jagodnik, MPS SAD, ogrodinfo.pl, Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, Przemysł Spożywczy, Sad Nowoczesny, Warzywa i Owoce Miękkie.

Podczas tegorocznego sympozjum odbyły się 24 prelekcje, w trzech blokach tematycznych:

• Rynek soków i baza surowcowa do ich produkcji,
• Nowe wyzwania i perspektywy rozwoju branży,
• Innowacyjność branży sokowniczej.

Prezes Zarządu KUPS Julian Pawlak witając uczestników XIX Sympozjum, podkreślił, że sympozja KUPS mają  już ugruntowaną pozycję i każde kolejne spotkanie jest okazją do bilansu dokonań, a przede wszystkim spojrzenia w przyszłość i analizę możliwości, szans, ale także zagrożeń dla producentów soków zagęszczonych, rynkowych produktów sokowniczych oraz otoczenia surowcowego, technologicznego i technicznego. Zwrócił uwagę, że branża przez lata stała się ważną częścią polskiego ogrodnictwa i eksportu sektora owoców i warzyw. Roczne przychody z eksportu soków zagęszczonych w kwocie ponad 500 mln EUR kreują prawie 30% wartość eksportu owoców i ich przetworów. Branża po kilku latach spadków pokonała kryzys. W 2015 roku konsumpcja soków, nektarów i napojów owocowych i warzywnych (SNN) powróciła do wzrostów. Największe wzrosty w 2015 roku branża uzyskała w kategorii soków i nektarów: 11,3% wolumenowo, 8,4% wartościowo (wg danych: Coca Cola HBC za Nielsenem).

Rynek soków i baza surowcowa do ich produkcji

Dr Bożena Nosecka z Instytutu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB,  zwróciła uwagę na ceny w eksporcie zagęszczonych soków, które charakteryzują się dużą zmiennością spowodowaną zmiennością podaży w Polsce i w innych krajach, uczestnikach rynku światowego. Korzystnymi uwarunkowaniami zewnętrznymi dla wzrostu eksportu ZSJ z Polski są: tendencja spadkowa produkcji w Chinach, stabilna produkcja w większości pozostałych krajów świata oraz odnowienie tendencji wzrostowej zapotrzebowania w wyniku poprawy sytuacji gospodarczej w krajach europejskich. Obserwuje się tendencję wzrostową spożycia soków NFC. Wzrost eksportu i produkcji soków zagęszczonych produkowanych z owoców kolorowych, przy dominującej pozycji Polski na światowym rynku tych produktów, wymaga prowadzenia akcji promocyjnych, a ograniczenie zmienności cen powiązań pionowych zakładów przetwórczych i producentów.

Aktualną ocenę globalnego rynku zagęszczonych soków owocowych z jabłek oraz z owoców kolorowych a także trendy i możliwości omówił Piotr Podoba prezes firmy Döhler. Podkreślił, że Polska jest jednym z największych producentów zagęszczonych soków owocowych w UE, a także na świecie (drugim co do wielkości producentem ZSJ). Zaprezentował strukturę produkcji i kształtowanie się trendów, jak również dokonał analizy SWOT produktu. Zwrócił uwagę, że eksport może się rozwijać i zapewnić Polsce znaczącą pozycję na rynku globalnym pod warunkiem zbudowania nowoczesnej bazy surowcowej,  gwarantującej  dobre zbiory owoców i warzyw, odpowiedniej jakości i odmianowości. Czynnikiem, który wspiera ZSJ osiąganie wysokiej sprzedaży jest utrzymująca się wysoka cena zagęszczonego soku pomarańczowego, największego konkurenta w kategorii soków. Optymistycznym sygnałem jest także rosnące zainteresowanie sokami bezpośrednimi (NFC). Stanowi to jednocześnie pewną konkurencję dla producentów soków zagęszczonych. Transport soku NFC nie może być zoptymalizowany, dlatego sprzedaż NFC jest opłacalna tylko w handlu z najbliższymi krajami. Dużym zagrożeniem dla producentów ZSJ jest powstawanie nowych przetwórni na Wschodzie Europy, gdzie koszty uprawy oraz koszty osobowe są znacząco niższe.

Mariusz Dziwulski (BGŻ BNP Paribas) skupił się na omówieniu rynku cytrusowych soków zagęszczonych oraz NFC w kontekście konkurencyjności, podaży i popytu. Zwrócił uwagę na stałą tendencję spadku podaży soków cytrusowych na świecie w minionej dekadzie. Światowa konsumpcja soków cytrusowych maleje, w szczególności soków odtwarzanych z soków zagęszczonych. Według danych USDA średnioroczne tempo spadku globalnej konsumpcji soku pomarańczowego w minionym dziesięcioleciu wyniosło 2,5%. Natomiast pozytywnym zjawiskiem jest wzrost spożycia soków NFC. Z danych Foodnews wynika, że światowy import soku pomarańczowego NFC w ostatniej dekadzie zwiększył się ponad dwukrotnie. Niemniej tempo wzrostu importu zmniejsza się, a to oznacza nasycenie niektórych zwłaszcza wysoko rozwiniętych rynków- zachodniej UE czy też USA. Przewiduje się, że sezon 2016/2017 nie przyniesie istotnych zmian na rynku. Zmiany w spożyciu będą uzależnione od sytuacji po stronie podaży soków (w Brazylii i USA) oraz cen soków.

Dr Krzysztof Rutkowski (Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach) zaprezentował temat dotyczący surowca do produkcji sokowniczej w kontekście zabezpieczenia ilościowego i jakościowego. Radykalne zmiany struktury nasadzeń po 1987 r., przyczyniły się do obniżenia wartości przetwórczej jabłek trafiających do przerobu. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przemysłu przetwórczego w Instytucie Ogrodnictwa
w Skierniewicach  opracowywane są założenia dla sadów przemysłowych umożliwiające uzyskiwanie owoców do przerobu w okresie lipiec – listopad. W tym celu wytypowano 21 odmian jabłoni, różniących się terminem zbioru, podatnością na choroby jak również cechami jakościowymi (zawartość ekstraktu, kwasowość, zawartość składników prozdrowotnych). Z punktu widzenia jakości gotowego produktu ważnym aspektem jest zawartość w nim składników prozdrowotnych (związki polifenolowe i kwas askorbinowy). Jest to ściśle związane z technologią produkcji i jakością surowca. Dr Rutkowski zwrócił uwagę, że z punktu widzenia bezpieczeństwa spożycia soków (zwłaszcza mętnych i produktów przecierowych – gdzie nie stosuje się filtracji) bardzo istotnym elementem jest wyeliminowanie glebowej bakterii ATB (Alicyclobacillus acidoterrestris) oraz mykotoksyn.

Pierwszy blok tematyczny podsumowano w panelu dyskusyjnym, w którym udział wzięli: dr Bożena Nosecka, Andrzej Gajowniczek, Jan Golonka, Tomasz Iżewski, Wojciech Kępiński, prof. Eberhard Makosz, Józef Moszyński oraz Piotr Trojanowicz wraz z moderatorem Piotrem Podobą. Paneliści zastanawiali się nad jakością surowca do produkcji soków NFC i soku zagęszczonego jako czynnika konkurencyjności na rynku krajowym i światowym. Doszli do konkluzji, że musi być zachowany balans między popytem a podażą ponieważ bez równowagi nie będzie opłacalności. Branża musi również promować świeże owoce, owoce przetworzone, zagęszczone soki, cydry oraz mrożonki. Niezbędne jest także prowadzenie dialogu między przetwórcami i sadownikami. Jeśli chodzi o kwestie umów kontraktowanych są potrzebne, aczkolwiek umowy muszą być zawierane trójstronnie (producent, przetwórca i odbiorca) gdyż przetwórcy to tylko element łańcucha a nie końcowy odbiorca. Podkreślono również, że takie umowy powinny być wprowadzane stopniowo, etapami w celu wyuczenia prawidłowych zachowań rynkowych.

Nowe wyzwania i perspektywy rozwoju branży

Cezary Bielecki z firmy Canadean, omówił soki, nektary i napoje w kontekście oceny rynku w Polsce. Zdefiniował rynek SNN w Polsce oraz innych krajach europejskich, przybliżył charakterystykę oraz trendy dotyczące rynku soków, nektarów oraz napojów niegazowanych w Polsce. Wyszczególnił ewentualne zagrożenia i konkurencję ze strony innych kategorii napojów bezalkoholowych. Opowiedział także o trendach w opakowaniach dotyczących rynku SNN i nie tylko.

Marek Marzec z firmy PPH Ewa-Bis zaprezentował nowe wyzwania stawiane kanałom dystrybucji produktów sokowniczych w dobie globalnej gospodarki. Zwrócił uwagę, że sytuację w handlu detalicznym charakteryzuje duża dynamika zmian i bardzo zróżnicowana sytuacja w różnych regionach świata. Trudno przewidzieć jak długo przetrwają tradycyjne sklepowe formy sprzedaży. Handel detaliczny będzie współpracował z producentami brandowymi o zasięgu krajowym i międzynarodowym, producentami marek własnych, nowymi małymi producentami soków NFC. Sprzedawane będą w szczególności: marki własne, produkty innowacyjne, prozdrowotne oraz produkty organic. Obecne sposoby dotarcia do klientów i sposoby przyciągania ich uwagi (ogłoszenia, reklama w mediach) przestają powoli spełniać swoją rolę. Istotne stają się wideo na YouTubie, posty oraz infografiki na blogu, zdjęcia na Instragramie itp.  Podkreślił, że warto inwestować w eksport gdyż jest to szansa na  rozwój oraz możliwość obecności na różnych rynkach. Sukces jest sumą właściwej strategii, dobrego produktu oraz umiejętności nadążania za zmianami.

Patrizia Vegner z firmy SIG Combibloc swoją prezentacją dała odpowiedź na pytania kim jest dzisiejszy konsument i jakie są jego oczekiwania wobec kategorii soków, czy sok może być czymś więcej niż zdrowym napojem gaszącym pragnienie oraz czy połączenie naturalnego, zdrowego produktu z wygodnym i ekologicznym opakowaniem może stać się innowacyjną koncepcją będącą odpowiedzią na te oczekiwania w świetle obecnie panujących trendów.

Dr Krzysztof Pawiński Prezes z Grupy Maspex Wadowice przedstawił rolę, jaką odgrywają marki w budowie kategorii SNN. Przybliżył obecną sytuację marek na rynku SNN w Europie Środkowo Wschodniej, z naciskiem na Polskę. Zaprezentował główne czynniki sukcesu marek, które wniosły istotny wkład w rozwój segmentu soków, nektarów i napojów owocowych. Wyszczególnił  obszary do zagospodarowania, jakie stoją przed producentami przy współpracy z szeroko rozumianymi ekspertami w zakresie żywienia i rola edukacji w kształtowaniu postaw wobec kategorii. Podkreślił rolę zmian kulturowych, demograficznych oraz żywieniowych, które mają istotny wpływ na obecną rolę marek.

Jacek Stępniewski z Refresco Poland przedstawił marki własne w rozwoju branży sokowniczej i perspektywy rozwoju. Na podstawie danych Nielsen obserwujemy wzrost rozwoju rynku w porównaniu z rokiem ubiegłym wartościowo o 5,6% (12,8 bln litrów), a wielkościowo o 7,6% (6,62 bln litrów). Największy wzrost wartościowy odnotowuje kategoria wody aż o 11,7%, a wielkościowy 11,9% przy udziale ponad 50% w całym rynku. Zwrócił uwagę, że najbardziej wartościową kategorią są soki, które zajmują prawie 30% rynku. Na tle innych kategorii soki odnotowały wzrost w stosunku do ubiegłego roku o 4,3% (wg. danych Nielsen). Zauważa się mniejsze zainteresowanie napojami typu CSD (gazowane napoje bezalkoholowe). Niewątpliwym trendem marek własnych są produkty z linii aseptycznej, w opakowaniach PET zastępując dotychczasowe  opakowania kartonowe. Zyskują przez to w dużej mierze na lepszej jakości produktu i tym samym większym zainteresowaniu konsumentów. Według danych Doehlera, odnotowujemy, iż marki własne rosną w siłę nie tylko na rynku polskim, ale w całej Europie, zabierając wolumeny znanym, brandowym markom.